شناخت بهتر و اصولی منابع آب زیرزمینی یک اصل اساسی و کلیدی مدیریت منابع آب محسوب میشود. هدف از مطالعه حاضر ارزیابی میزان پایداری الگوریتم یادگیری ماشین است که برای تولید نقشه پتانسیل چشمههای آب زیرزمینی در آبخیز فرحرود، استان تهران مورداستفاده قرار گرفته است. مدل بیشینه بینظمییکی از مدلهای پیشرفته دادهکاوی است که به دلیل مزایا و قابلیتهای آن در تحقیقات مختلفی مورد استفاده قرار گرفته است. از اینرو، این مدل پیشرفته و معروف به دلیل توانمند بودن در پیشبینی حساستپذیری بهعنوان معیار و مبنا انتخاب شد.پس از شناسایی موقعیت چشمهها (495چشمه) برای یافتن بهترین اندازه نمونه و ارزیابی پایداری مدل، نمونه‌ها با سه اندازه نمونه 50/50، 70/30 و 80/20 درصد برای آموزش و اعتبارسنجی مدل با استفاده از الگوریتم تقسیمبندی تصادفی تقسیم شد. سپس عوامل زمین- محیطی اثرگذاردر وقوع چشمههای آب زیرزمینی بهعنوان عوامل پیشبینی کننده از پایگاه داده مکانی تهیه شد.پس از انجام مدل‌سازی مکانی، نقشه پیشبینی پتانسیل چشمههای آب زیرزمینی تهیه شد. در هر 3 بار اجرای مدل دقت مدل بالای 87 درصد و 79 درصد به ترتیب در مرحله آموزش و مرحله اعتبارسنجی برای هر سه نسبت دقت براساس منحنی ROCبه دست آمد. نتایج نشان داد زمانی که مدل‌سازی با نسبت 80 به 20 درصد انجام شد دقت بالاتری (95/0 در مرحله آموزش و 92/0 در مرحله اعتبارسنجی) بهدست آمد. همچنین بر اساس نتایج به‌دست‌آمده در نسبت 80/20 درصد مدل پایداری بیشتری دارد. بر اساس نقشه پتانسیل چشمههای آب زیرزمینی، بهترتیب حدود 78/16 و 29/6 درصد از منطقه در پهنه پتانسیل بالا و خیلی بالا قرارگرفت. همچنین بر اساس آزمون جک نایف[1]شاخص رطوبت توپوگرافی، تراکم زهکشی و فاصله از گسل از مهم‌ترین عوامل پیشبینی کننده در وقوع چشمههای آب زیرزمینی در این منطقه شناسایی شدند.
Javidan N, Kavian A. Evaluation of the Stability of the Maximum Entropy Algorithm for Modeling the Potential of Groundwater Springs in the Farahroud watershed, Tehran province.. jwmseir 2025; 19 (69) : 2 URL: http://jwmsei.ir/article-1-1180-fa.html
جاویدان نرگس، کاویان عطااله. ارزیابی پایداری الگوریتم بیشینه بینظمی برای مدل‌سازی پتانسیل چشمههای آب زیرزمینی در آبخیز فرح رود، استان تهران. مجله علوم ومهندسی آبخیزداری ایران. 1404; 19 (69) :23-37
به اطلاع کلیه نویسندگان ، محققین و داوران محترم می رساند:با عنایت به تصمیم هیئت تحریریه مجله علمی پژوهشی علوم و مهندسی آبخیزداری فرمت تهیه مقاله به شکل پیوست در بخش راهنمای نویسندگان تغییر کرده است. در این راستا، از تاریخ ۱۴۰۳/۰۱/۲۱ کلیه مقالات ارسالی فقط در صورتی که طبق راهنمای نگارش جدید تنظیم شده باشد مورد بررسی قرار خواهد گرفت.
