در پژوهش حاضر، با استفاده هم‌زمان از رویکرد مفهومیDPSIR و محیط mDSS، الگوی مدیریتی مناسب برای آبخیز شهرک طالقان طراحی شد. نرمافزار mDSSیک محیط مدل‌سازی و دارای چهار مرحله تبیین مدل مفهومی، طراحی، انتخاب و تصمیمگیری گروهی است. برای این منظور ابتدا، از طریق رویکرد DPSIRوضعیت حوزه آبخیز بررسی و پس از شناسایی مشکلات و تعیین اهمیت نسبی آن‌ها و با توجه به نتایج رویکرد DPSIR، 12 فعالیت مدیریتی تهیه شد. سپس با توجه به معیارهای ارزیابی انتخابی (اقتصادی، اجتماعی و محیطی) و راهکارهای منتخب ارائه‌شده (فعالیتهای مدیریتی پیشنهادی)، ماتریس تجزیه‌وتحلیل تشکیل شد. سپس جهت اولویتبندی فعالیتهای مدیریتی از روش SAWدر محیط نرمافزار mDSSاستفاده شد.همچنین راهکارهای منتخب با توجه به معیارهای امکانپذیری، اثربخشی، پذیرش مردمی، به‌صرفه بودن و زودبازده بودن، با استفاده از روش SAWاولویتبندی شدند. بر اساس مدل تهیه‌شده DPSIR، محرکها دارای چهار، فشارها یک، وضعیت سه، اثرات دو عامل و راهکارها بر اساس نظرات جوامع محلی 12 مورد است. نتایج نشان داد که راهکار اجرای اقدامات بیومکانیکی کنترل سیل و ذخیره آب با امتیاز (658/0) در اولویت اول و راهکار توسعه صنایع تبدیلی و فراوری محصولات کشاورزی و دامی با امتیاز (625/0) رتبه دوم را به خود اختصاص داده است. نقطهای که عملکرد را در نمودار پایداری حوزه آبخیز شهرک طالقان نشان میدهد در نزدیکی مرکز مثلث قرار داشت. نتایج اولویتبندی راهکارهای منتخب با استفاده از روش SAWدر محیط نرمافزار mDSSنشان داد که راهکار اجرای اقدامات بیومکانیکی کنترل سیل و ذخیره آب امتیاز (8/0) در اولویت اول و راهکارهای توسعه تولید محصولات گلخانهای با امتیاز (7/0) و اجرای اقدامات بیولوژیک با امتیاز (6/0) به ترتیب در اولویت دوم و سوم قرار گرفتند. به‌کارگیری ابزارهای تصمیمگیری چندمعیاره در کنار شناخت دقیق وضعیت محیطی و اجتماعی می‌تواند منجر به اتخاذ تصمیم‌هایی مؤثرتر، پایدارتر و سازگارتر با شرایط بومی شود.
Asadi nalivan O, Shahbazi A, Khosravi G, Jafarpoor A. Management Modeling for Optimal Selection of Solutions in the mDSS Environment with the DPSIR Approach (Case Study: Taleghan Town Watershed). jwmseir 2025; 19 (70) : 3 URL: http://jwmsei.ir/article-1-1215-fa.html
اسدی نلیوان امید، شهبازی علی، خسروی غلامرضا، جعفرپور عاطفه. مدل‌سازی مدیریتی برای انتخاب بهینه راهکارها در محیط mDSS با رویکرد DPSIR (مطالعه موردی: حوزه آبخیز شهرک طالقان). مجله علوم ومهندسی آبخیزداری ایران. 1404; 19 (70)
به اطلاع کلیه نویسندگان ، محققین و داوران محترم می رساند:با عنایت به تصمیم هیئت تحریریه مجله علمی پژوهشی علوم و مهندسی آبخیزداری فرمت تهیه مقاله به شکل پیوست در بخش راهنمای نویسندگان تغییر کرده است. در این راستا، از تاریخ ۱۴۰۳/۰۱/۲۱ کلیه مقالات ارسالی فقط در صورتی که طبق راهنمای نگارش جدید تنظیم شده باشد مورد بررسی قرار خواهد گرفت.
