پیشبینی بار معلق رودخانه با استفاده از مدلهای سری زمانی و منحنی سنجه اصلاح شده (مطالعه موردی: ایستگاه قزاقلی رودخانه گرگانرود)
|
فاطمه برزگری بنادکوکی* ، محسن آرمین  |
|
|
چکیده: (9082 مشاهده) |
برآورد میزان رسوبات معلق در رودخانهها از ابعاد مختلف کشاورزی، حفاظت خاک، کشتیرانی، سد سازی، حیات آبزیان و همچنین جنبههای مختلف تحقیقاتی دارای اهمیت فراوانی است. روشهای مختلفی برای بررسی و برآورد بار معلق رودخانهها وجود دارد که توانایی این روشها در برآورد رسوبات متفاوت است. یکی از پرکاربردترین روشها در این زمینه، منحنی سنجه رسوب میباشد. روشهای نوظهوری مانند سریهای زمانی نیز وجود دارد که کمتر در این زمینه بهکار گرفته شدهاند. در تحقیق حاضر بهمنظور بررسی و مقایسه توانایی مدلهای سری زمانی از قبیل مارکف و آریما در پیشبینی رسوب معلق، از دادههای متوسط ماهانه رسوب معلق ایستگاه قزاقلی واقع بر روی رودخانه گرگانرود استفاده شده است. وجود آمار نسبتاً کافی در این ایستگاه فرصت بررسی و مقایسه مناسب روشهای مختلف برآورد رسوب معلق را فراهم میکند. بهمنظور استفاده از مدلهای سری زمانی، دادههای موجود بهصورت ماهانه در محیط نرمافزارMinitab 16 بهکار گرفته شد و در نهایت پیشبینی رسوب برای 111 ماه انجام گرفت. منحنی سنجه رسوب نیز در محیط Excel ترسیم شد و جهت مقایسه با مدلهای سری زمانی بهکار رفت. نتایج حاصل از ارزیابی مقادیر پیشبینی شده رسوب توسط مدلهای مذکور، با
استفاده از شاخصهای اندازهگیری خطا شامل مجذور میانگین مربعات خطا و میانگین مربعات خطای نرمال شده بررسی شد. نتایج نشان داد که مدلهای سری زمانی با مجذور میانگین مربعات خطای 34/71 در مقایسه با منحنی سنجه رسوب با مجذور میانگین مربعات خطای 75/220 توانایی بهتری در پیشبینی و مدلسازی رسوب معلق ماهانه دارند. میانگین مربعات خطای نرمال شده هم برای مدلهای سری زمانی و منحنی سنجه رسوب به ترتیب برابر با 62/28 و 48/2 بوده که توانایی بهتر مدلهای سری زمانی را تأیید میکند. |
|
واژههای کلیدی: رسوب معلق، آریما، مارکف، مدلسازی |
|
متن کامل [PDF 698 kb]
(1943 دریافت)
|
نوع مطالعه: پژوهشي |
موضوع مقاله:
تخصصي دریافت: 1394/12/1 | پذیرش: 1394/12/1 | انتشار: 1394/12/1 | انتشار الکترونیک: 1394/12/1
|
|
|
|
|
ارسال نظر درباره این مقاله |
|
|