|
بررسی تاثیر توپوگرافی بر شکل‌گیری فرسایش آبکندی در استان ایلام
|
بنفشه یثربی*   ، مجید صوفی ، میرخلاق میر نیا، جهانگرد محمدی |
|
|
|
چکیده: (3378 مشاهده) |
| فرسایش آبکندی یکی از شکلهای مهم تخریب خاک به ویژه در مناطق نیمه خشک جهان است. استان ایلام چهارمین استان در کشور از نظر وسعت پهنههای آبکندی است و 13 درصد از سطح آن توسط آبکندها پوشیده شده است. مطالعه حاضر با هدف ارایه آستانههای توپوگرافی آبکندها شناخت فرآیند غالب در شروع و گسترش آبکندها در دو کاربری مرتعی و کشاورزی متمرکز شده است. در ابتدا ویژگیهای هندسی و توپوگرافی120 آبکند در بخش نیمه خشک استان شامل ، شیب های شروع و گسترش، مساحت شروع و گسترش همچنین ویژگیهای سطح حوزه آبخیز آبکندها شامل میزان پوشش سطحی و خاک لخت به وسیله پلاتهای یک متر مربعی به همراه نمونههای ترکیبی خاک از سطح حوزه آبخیز و دیواره آبکندها برداشت گردید. نتایج نشان داد عدد آستانه توپوگرافی شروع و گسترش آبکندها در کاربری کشاورزی به ترتیب 02/0 و 04/0 و در کاربری مرتعی به 1/0 و 2/0 افزایش یافته است. در حقیقت آستانه توپوگرافی تشکیل آبکند در اراضی مرتعی 5 برابر اراضی کشاورزی است. فرآیند غالب در تشکیل و توسعه آبکندها بر اساس رابطه شیب – مساحت و شواهد موجود در عرصه روانآب سطحی بوده است. ماده آلی، پوشش گیاهی، میزان سنگریزه و خاک لخت 31 درصد از تغییرات آستانه توپوگرافی را تبیین نموده اند و ماده آلی با ضریب بتای 62 درصد بیشترین مشارکت را داشته است. همچنین فراوانی تشکیل آبکند با میزان سنگریزه و پوشش سطحی دارای رابطه نمایی بوده و عامل کاهنده فراوانی آبکند با افزایش سنگریزه و پوشش گیاهی به ترتیب 60 و 35 درصد بوده است |
|
| واژه‌های کلیدی: آستانه توپوگرافی شروع و گسترش، فرآیند غالب، فرسایش آبکندی، استان ایلام. |
|
|
متن کامل [PDF 661 kb]
(26 دریافت)
|
نوع مطالعه: پژوهشي |
موضوع مقاله:
تخصصي
دریافت: 1397/4/17 | پذیرش: 1397/11/7 | انتشار: 1398/8/13
|
|
|
|
|
|
|
| ارسال پیام به نویسنده مسئول |
|
|
|
| ارسال نظر درباره این مقاله |
|
|
|
