تحلیل تغییرات کاربریاراضی به‌دلیل تأثیر مستقیم بر چرخه‌های محیطزیستی، اجتماعی‌و شرایط اکوهیدرولوژی حوزه‌های آبخیز، اهمیت ویژه‌ای دارد. حوزه‌های آبخیز مناطق‌خشک و نیمه‌خشک بویژه حوزه‌آبخیز سدها و دشت‌های با کاربری کشاورزی به‌عنوان مناطق حساس به تغییرات‌محیطی، نیازمند مدیریت دقیق و مبتنی بر داده‌های علمی هستند. داده‌های سنجش‌ازدور، یکی از ابزارهای مهم در این زمینه محسوب می‌شوند که به دلیل گستردگی‌پوشش، هزینه کمتر و سهولت دسترسی، جایگزینی مناسب برای روش‌های سنتی و پرهزینه نقشه‌برداری زمینی هستند. طبقه‌بندی تصاویر ماهواره‌ای به‌عنوان یکی از مراحل اصلی پردازش داده‌های سنجش‌ازدور، روش‌های متنوعی را شامل می‌شود که از جمله آن‌ها می‌توان به الگوریتم‌هایی همچون حداکثراحتمال، ماشین‌بردار پشتیبان، درخت تصمیم‌گیری، شبکه‌های عصبی و جنگل‌تصادفی اشاره کرد. در این پژوهش، با هدف تحلیل تغییرات کاربری اراضی در حوزه‌آبخیز سدخسویه داراب، از تصاویر ماهواره‌ای لندست7 و8 در سال‌های2001 و2021 استفاده شد. به منظور طبقه‌بندی دقیق‌تر کاربری اراضی، الگوریتم جنگل‌تصادفی به کار گرفته شد که نتایج حاکی از عملکرد مطلوب این روش با دقت‌کلی 89 درصد در سال 2001 و 91 درصد در سال 2021 بود. این نشان‌دهنده کارایی‌بالای الگوریتم جنگل تصادفی در تفکیک کاربری‌های اراضی و تهیه نقشه‌های دقیق پوشش‌اراضی است. تحلیل مقایسه‌ای نقشه‌های کاربری اراضی دو دوره زمانی مورد مطالعه، تغییرات معناداری در انواع کاربری‌ها، به‌ویژه کاهش اراضی بایر و افزایش مناطق شهری را نشان داد. این تغییرات نتیجه تعامل پیچیده عوامل انسانی و طبیعی است و می‌تواند پیامدهای مهمی بر منابع‌آب، خاک، تنوع‌زیستی و بوم‌سازگان منطقه داشته باشد. این پژوهش، با استفاده از روش‌های نوین تحلیل داده‌های ماهواره‌ای و یادگیری ماشین، بستری مناسب برای درک عمیق‌تر تغییرات‌محیطی و ارائه راهکارهای مدیریتی فراهم کرده است. نتایج به‌دست‌آمده، ابزاری ارزشمند برای مدیران و برنامه‌ریزان منطقه به منظور تدوین برنامه‌های حفاظت منابع‌طبیعی و توسعه پایدار فراهم می‌کند. علاوه براین، روش‌شناسی به‌کاررفته در این تحقیق قابلیت تعمیم به سایر مناطق مشابه در کشور را دارد. تحقیقات مشابه نیز نشان داده‌اند که استفاده از الگوریتم جنگل تصادفی می‌تواند دقت بالایی در طبقه‌بندی اراضی داشته باشد، از جمله مطالعه‌ای در منطقه‌ای نیمه‌خشک که دقت کلی الگوریتم جنگل تصادفی را بالای 90 درصد گزارش کرده است.
mohammadii Z, Soheili E, Niazi Y, Foroughi F. Assessment and Analysis of Land Use Changes Using Landsat Satellite Images and Random Forest Algorithm (Case Study: Khosuyeh Dam Watershed). jwmseir 2025; 19 (68) : 3 URL: http://jwmsei.ir/article-1-1185-fa.html
محمدی زهرا، سهیلی اسماعیل، نیازی یعقوب، فروغی فرید. ارزیابی و تحلیل تغییرات‌کاربری‌اراضی با استفاده از تصاویرماهواره‌ای‌لندست و الگوریتم‌جنگل‌تصادفی (مطالعه‌موردی: حوزه‌آبخیز سدخسویه). مجله علوم ومهندسی آبخیزداری ایران. 1404; 19 (68)
به اطلاع کلیه نویسندگان ، محققین و داوران محترم می رساند:با عنایت به تصمیم هیئت تحریریه مجله علمی پژوهشی علوم و مهندسی آبخیزداری فرمت تهیه مقاله به شکل پیوست در بخش راهنمای نویسندگان تغییر کرده است. در این راستا، از تاریخ ۱۴۰۳/۰۱/۲۱ کلیه مقالات ارسالی فقط در صورتی که طبق راهنمای نگارش جدید تنظیم شده باشد مورد بررسی قرار خواهد گرفت.
