مدیریت منابع آب در مناطق خشک و نیمه‌خشک همواره به دلیل بارندگی محدود و افزایش تقاضا برای آب با چالش‌های اساسی مواجه بوده است. در این مناطق، برآورد دقیق تبخیر و تعرق واقعی (ETa) نقش حیاتی در برنامه‌ریزی و مدیریت بهینه منابع آب، تخصیص آب در بخش‌های مختلف و مقابله با خشکسالی ایفا می‌کند. هدف اصلی این پژوهش، کالیبراسیون و اعتبارسنجی مدل SEBS برای برآورد تبخیر و تعرق واقعی در دشت چنـداب تهران و بررسی تأثیر پخش سیلاب بر توزیع مکانیتبخیر و تعرق است. مدل SEBS که بر اساس توازن انرژی سطح عمل می‌کند، از داده‌های ماهواره‌ای و هواشناسی برای محاسبه شار گرمای محسوس، گرمای نهان، شار گرمای خاک و تابش خالص بهره می‌برد. در این پژوهش از تصاویر ماهواره‌ای Landsat 8 و داده‌های هواشناسی مانند دما، رطوبت، سرعت باد و تابش خورشیدی، به‌همراه داده‌های رطوبت خاک از ایستگاه‌های زمینی استفاده شده است. برای کالیبراسیون مدل، از الگوریتم ژنتیک بهره گرفته شد تا تطابق بین خروجی مدل و داده‌های زمینی به حداکثر برسد. نتایج نشان داد که مدل SEBS پس از کالیبراسیون دقیق، توانایی بالایی در برآوردتبخیر و تعرق واقعیدارد. همچنین مقایسه بین نواحی تحت تأثیر پخش سیلاب و نواحی شاهد نشان داد که پخش سیلاب به‌طور میانگین باعث کاهش ۱۵ درصدی تبخیر و تعرق واقعی می‌شود. این کاهش به دلیل افزایش رطوبت خاک، بهبود وضعیت فیزیولوژیکی گیاهان و کاهش تنش آبی حاصل شده است. یافته‌ها نشان می‌دهد که پخش سیلاب می‌تواند راهکاری مؤثر برای افزایش ذخایر آب زیرزمینی، حفظ رطوبت خاک و ارتقای پایداری زیست‌محیطی در مناطق خشک و نیمه‌خشک باشد.
Sharifi R, Barzegari Banadkooki F, Rostami zad G. Evaluating the Efficiency of the SEBS Model in Estimating Actual Evapotranspiration: Emphasizing the Role of Flood Spreading in Sustainable Water Resources Management in the Chandab Plain, Tehran. jwmseir 2025; 19 (68) : 5 URL: http://jwmsei.ir/article-1-1193-fa.html
شریفی رحمان، برزگری بنادکوکی فاطمه، رستمی زاد قباد. ارزیابی مدلSEBS در تخمین تبخیر و تعرق واقعی با تأکید بر مدیریت پایدار منابع آب دشت چنداب تهران. مجله علوم ومهندسی آبخیزداری ایران. 1404; 19 (68)
به اطلاع کلیه نویسندگان ، محققین و داوران محترم می رساند:با عنایت به تصمیم هیئت تحریریه مجله علمی پژوهشی علوم و مهندسی آبخیزداری فرمت تهیه مقاله به شکل پیوست در بخش راهنمای نویسندگان تغییر کرده است. در این راستا، از تاریخ ۱۴۰۳/۰۱/۲۱ کلیه مقالات ارسالی فقط در صورتی که طبق راهنمای نگارش جدید تنظیم شده باشد مورد بررسی قرار خواهد گرفت.
