:: دوره 12، شماره 40 - ( 1-1397 ) ::
جلد 12 شماره 40 صفحات 128-125 برگشت به فهرست نسخه ها
مکان‌یابی پخش سیلاب با استفاده از ارزیابی چند معیاره مکانی (SMCE) مطالعه موردی: حوزه پدوا شهرستان بم
محمد حسن زاده نفوتی ، علی اکبر جمالی ، مژگان تیموری*
چکیده:   (6731 مشاهده)

چکیده پخش ‌سیلاب بر روی مخروط‌افکنه‌های واقع در دهانه‌ی خروجی آبراهه‌ها در حوزه‌های آبخیز مناطق خشک و نیمه‌خشک با هدف ذخیره سیلاب‌ها روشی مناسب جهت بهره‌برداری از آب خشکه‌رودها، رودخانه‌های فصلی و جریان مازاد رودخانه‌های دایمی می‌باشد. تعیین مکان مناسب برای پخش‌سیلاب و نفوذ دادن آن به داخل سفره‌های زیرزمینی آب، خود یکی از مهمترین مراحل انجام این گونه پروژه‌ها است. هدف از انجام این پژوهش مکان‌یابی پخش‌سیلاب در حوزه‌ آبخیز پدوا برای تقویت آب قنات‌ها، چاه‌ها و چشمه‌ها در مناطق خشک با فنون ارزیابی چند ‌معیاره مکانی برای مقابله با بحران خشکی و خشکسالی است. از این رو، حوزه‌ آبخیز. پدوا در غرب بم با مساحت 7692 هکتار انتخاب شد. دراین مطالعه عوامل مکانی اقتصادی همچون نزدیکی به جاده، گسل، قنات، چاه و رودخانه به همراه عوامل طبیعی: شیب، نفوذ‌پذیری، فرسایش و محدودیت‌های شیب، زمین شناسی، ژئومورفولوژی و کاربری اراضی، در مکان‌یابی با فنون جدید مورد تجزیه‌‌و‌‌تحلیل قرار گرفتند. به ‌طوریکه در روش ارزیابی چند ‌معیاره مکانی1(SMCE)، عوامل با استفاده از ارزش‌های فازی استانداردسازی شدند. وزن عوامل نیز با روش‌های مختلف از جمله رتبه‌بندی مشخص گردید. در مرحله‌ی بعد تلفیق لایه‌ها با طراحی درخت‌واره در نرم _افزارILWIS انجام شد که نتیجه‌ی آن، نقشه‌ی شاخص مرکب با ارزش‌های فازی (از صفر تا یک) بود. در نتیجه، منطقه‌ی مناسب پخش‌سیلاب با ارزش‌های نزدیک‌تر به یک، مساحتی معادل 5626.58 هکتار و 75.64 درصد از مساحت حوزه را شامل می‌شوند. برای ارزیابی این روش نقشه شاخص مرکب با نقشه طرح پخش‌سیلاب اجرا شده در منطقه قطع داده شد که این منطقه هم‌پوشانی مناسبی با منطقه‌ی اجرا شده‌ی طرح پخش‌سیلاب داشت، بنابراین کاربرد روش مزبور در تشخیص سریع و دقیق پخش‌سیلاب برای مناطق مشابه در کشور توصیه می‌گردد .

واژه‌های کلیدی: واژه های کلیدی: ارزیابی چند معیاره مکانی، پخش سیلاب، مکان یابی، چاه، چشمه، حوزه‌ی آبخیز
متن کامل [PDF 358 kb]   (1325 دریافت)    
نوع مطالعه: پژوهشي | موضوع مقاله: تخصصي
دریافت: 1392/6/5 | پذیرش: 1394/4/3 | انتشار: 1396/12/23


XML   English Abstract   Print



بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.
دوره 12، شماره 40 - ( 1-1397 ) برگشت به فهرست نسخه ها