:: دوره 12، شماره 41 - ( 4-1397 ) ::
جلد 12 شماره 41 صفحات 72-61 برگشت به فهرست نسخه ها
تخمین شاخص کیفیت آب رودخانه تالار با استفاده از شبکه‌های عصبی‌مصنوعی و برنامه ریزی بیان ژنی
برات مجردی ، فروغ علی زاده صنمی* ، مهرشاد صمدی
چکیده:   (5256 مشاهده)

رودخانه­ها همواره در طول تاریخ به عنوان منبع مهم برای تامین آب آشامیدنی و کشاورزی مورد توجه جوامع انسانی قرار داشته­ و در شکل­­گیری تمدن­های بشری بسیار موثر بوده­اند. علاوه بر این به عنوان یک اکوسیستم دارای ارزش زیستگاهی بسیار بالایی می­باشند. در حال حاضر اکثر رودخانه­های شمال تحت تاثیر انواع دخالت­های انسانی می­باشد که باعث بروز انواع آلودگی­ها، تغییر و تخریب اکوسیستم رودخانه­ها شده است. از مهمترین عوامل آلودگی و دخالت‌های انسان می­توان به آلودگی­های ناشی از فاضلاب­های صنعتی، شهری و روستایی؛ آلودگی­های ناشی از تخلیه سموم مورد استفاده در کشاورزی، برداشت بی­رویه آب رودخانه، تخریب پوشش گیاهی، احداث سدها و موانع زیر پل­ها،  مسدود شدن دهانه رودخانه، صید غیر مجاز و ... اشاره نمود. لذا با توجه به اهمیت رودخانه تالار در تامین آب کشاورزی و ...، همچنین تخلیه آلاینده­های متعدد به آن، شناسایی و ارزیابی کیفی آب رودخانه و ارائه رابطه­ای برای تخمین آلودگی و کیفیت آب ضروری به نظر می­رسد. حوضه آبریز تالار، دارای یک رودخانه اصلی و پنج رودخانه فرعی می­باشد که هر کدام از زیر شاخه­های متعددی تشکیل شده است. طول آبراهه اصلی 151.77 کیلومتر است و از جنوب و جنوب غربی حوضه سرمنشا می­گیرد و از شمال غربی حوضه خارج می­شود.
در این مطالعه داده ­ها از نوع مقطعی می­باشد، 72 نمونه­ در طی ماه­های سال 1391-1392 از 6 ایستگاه ورسک، پل سفید، شیرگاه، تالار، کیاکلا و عرب­خیل بدست آمده است. سپس  شاخص NSFWQI  برآورد گردید. سپس به کمک روش‌های برنامه­ریزی بیان ژنی و شبکه‌های عصبی مصنوعی، مدل‌هایی برای تعیین ارتباط بین پارامترهای کیفی آب و شاخص کیفیت آب با دقت بالا به دست آمد. برای ارزیابی عملکرد مدل‌ها از پارامترهای آماری نظیر، جذر میانگین مربعات خطا، میانگین مطلق خطا، شاخص پراکندگی و ضریب تعیین استفاده شد. نتایج به‌دست آمده نشان داد دقت شبکه‌های عصبی مصنوعی بر روی داده‌های مجموعه آزمون اندکی بالاتر از روش برنامه‌ریزی‌ بیان ژنی در تخمین شاخص NSFWQI است.   

واژه‌های کلیدی: مدلسازی، رودخانه تالار، برنامه‌ریزی بیان ژنی، شبکه‌های عصبی، شاخص NSFWQI
متن کامل [PDF 1012 kb]   (2422 دریافت)    
نوع مطالعه: پژوهشي | موضوع مقاله: تخصصي
دریافت: 1395/6/4 | پذیرش: 1397/1/22 | انتشار: 1397/4/28


XML   English Abstract   Print



بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.
دوره 12، شماره 41 - ( 4-1397 ) برگشت به فهرست نسخه ها