:: دوره 15، شماره 52 - ( 1-1400 ) ::
جلد 15 شماره 52 صفحات 53-44 برگشت به فهرست نسخه ها
تعیین عوامل اثرگذار بر توسعه‌ی آبکندها در حوزه‌ی آبخیز مزایجان استان فارس با استفاده از روش‌های آماری چند متغیره
محمد هدایت فرد ، حمید غلامی* ، مسعود سلیمان پور ، ارشک حلی ساز
چکیده:   (1850 مشاهده)
فرسایش آبکندی یکی از عوامل تخریب اراضی است که با از دست رفتن خاک حاصل­خیز، موجب خسارت زیادی می­شود. به این منظور، در پژوهش حاضر با استفاده از رابطه­ ی کوک­ران، 40 آبکند به ­منظور اندازه­گیری­ در حوزه­ ی آبخیز مزایجان واقع در جنوب­ شرق استان فارس انتخاب شد. جهت تعیین فاکتورهای تأثیرگذار بر طبقه­بندی نمونه­ها، از روش تحلیل عاملی استفاده گردید. به ­منظور تعیین مؤثرترین عوامل در ایجاد و گسترش و تولید رسوب آبکند­ها از روش رگرسیون چند متغیره­ی پس­رونده استفاده شد. نتایج نشان داد مساحت آبخیز ایجاد آبکندها تابع متغیرهای درصد خاک لخت، ماده­ی آلی و شن است. به­ طوری که با افزایش هر درصد خاک لخت  مقدار 379/0 به مساحت آبخیز ایجاد آبکندها اضافه می‌شود و به میزان هر واحد درصد ماده­ی آلی خاک و درصد شن به­ترتیب مقدار 349/0 و 363/0 واحد از مساحت آبخیز ایجاد آبکندها کاسته می‌گردد. همچنین در تعیین عوامل اثرگذار بر حجم آبکندها درصد شن، مهم­ترین عامل اثرگذار بر کاهش حجم آبکندها بود. بنابراین به ­منظور جلوگیری از توسعه ­ی آبکندها و کاهش تولید رسوب باید توجه بیشتری به کنترل فرسایش در پیشانی آبکندها داشت؛ از این ­رو می ­توان با ایجاد و حفظ پوشش‌گیاهی، مدیریت مناسب مراتع و قرق آن­ها، با افزایش زبری و کاهش رواناب، به کاهش نرخ فرسایش آبکندی کمک کرد.
واژه‌های کلیدی: استان فارس، تحلیل عاملی، حجم، حوزه ی آبخیز مزایجان، فرسایش آبکندی، گسترش
متن کامل [PDF 718 kb]   (642 دریافت)    
نوع مطالعه: پژوهشي | موضوع مقاله: تخصصي
دریافت: 1399/3/24 | پذیرش: 1399/5/26 | انتشار: 1400/4/1


XML   English Abstract   Print



بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.
دوره 15، شماره 52 - ( 1-1400 ) برگشت به فهرست نسخه ها