RT - Journal Article T1 - Determining Effective Factors on Gullies Development in Mazayjan Watershed, Fars Province, Using Multivariate Statistical Methods JF - ijwmse YR - 2021 JO - ijwmse VO - 15 IS - 52 UR - http://jwmsei.ir/article-1-972-fa.html SP - 44 EP - 53 K1 - Expansion K1 - factor analysis K1 - Fars Province K1 - gully erosion K1 - Mazayjan watershed K1 - volume AB - فرسایش آبکندی یکی از عوامل تخریب اراضی است که با از دست رفتن خاک حاصل­خیز، موجب خسارت زیادی می­شود. به این منظور، در پژوهش حاضر با استفاده از رابطه­ ی کوک­ران، 40 آبکند به ­منظور اندازه­گیری­ در حوزه­ ی آبخیز مزایجان واقع در جنوب­ شرق استان فارس انتخاب شد. جهت تعیین فاکتورهای تأثیرگذار بر طبقه­بندی نمونه­ها، از روش تحلیل عاملی استفاده گردید. به ­منظور تعیین مؤثرترین عوامل در ایجاد و گسترش و تولید رسوب آبکند­ها از روش رگرسیون چند متغیره­ی پس­رونده استفاده شد. نتایج نشان داد مساحت آبخیز ایجاد آبکندها تابع متغیرهای درصد خاک لخت، ماده­ی آلی و شن است. به­ طوری که با افزایش هر درصد خاک لخت مقدار 379/0 به مساحت آبخیز ایجاد آبکندها اضافه می‌شود و به میزان هر واحد درصد ماده­ی آلی خاک و درصد شن به­ترتیب مقدار 349/0 و 363/0 واحد از مساحت آبخیز ایجاد آبکندها کاسته می‌گردد. همچنین در تعیین عوامل اثرگذار بر حجم آبکندها درصد شن، مهم­ترین عامل اثرگذار بر کاهش حجم آبکندها بود. بنابراین به ­منظور جلوگیری از توسعه ­ی آبکندها و کاهش تولید رسوب باید توجه بیشتری به کنترل فرسایش در پیشانی آبکندها داشت؛ از این ­رو می ­توان با ایجاد و حفظ پوشش‌گیاهی، مدیریت مناسب مراتع و قرق آن­ها، با افزایش زبری و کاهش رواناب، به کاهش نرخ فرسایش آبکندی کمک کرد. LA eng UL http://jwmsei.ir/article-1-972-fa.html M3 ER -