اطلاعات مربوط به جریان روزانه برای حل مسائل مختلف هیدرولوژیکی بسیار اساسی میباشند. با این حال تنها در درصد کمی از رودخانههای دنیا دادههای پیوسته جریان برای واسنجی مدلها در دسترس میباشند. یک روش برآورد جریان روزانه در حوزههای فاقد آمار انتقال پارامترهای واسنجی شده مدل بارش رواناب از حوزه دارای آمار(حوزه بخشنده) به حوزه فاقد آمار (حوزه گیرنده) میباشد. این روش بر پایه انتخاب یک حوزه مشابه دارای آمار با حوزه فاقد آمار میباشد.بر این اساس امکان شبیهسازی سریهای زمانی جریان روزانه در حوضههای فاقد آمار با استفاده از یک مدل مفهومی هیدرولوژیکی مورد بررسی قرار گرفت. بدین منظور 14 حوضه انتخابی(16 تا 804کیلومترمربع) در منطقه البرز مرکزی با دوره آماری مشترک 11 ساله از تاریخ 1/07/1379 تا 31/06/1390 (22 سپتامبر 2000 تا 22 سپتامبر 2011) برای مطالعه انتخاب شدند. از مدل HBV برای شبیه سازی جریان در حوضههای دارای آمار و انتقال پارامترهای مدل به حوضههای مشابه فاقد آمار فرضی استفاده گردید. این مدل یکی از پرکاربردترین مدلها در زمینه منطقه ای کردن جریان در مطالعات پیشین بوده و به دلیل سادگی، در دسترس بودن داده های ورودی آن و قابلیت استفاده در اقلیم های مختلف برای این مطالعه انتخاب شد. مشابهت هیدرولوژیک حوضه ها نیز با استفاده از سه روش مجاورت مکانی، مشابهت سطح زهکشی و شاخص مشابهت فیزیکی مورد بررسی قرار گرفت. نتایج این مطالعه نشان داد که انتقال پارامترهای مدل بر مبنای مشابهت هیدرولوژیکی بدست آمده با روش مجاورت مکانی در مقایسه با روشهای دیگر اندکی بهتر میباشد و روش شاخص مشابهت فیزیکی نیز بهتر از روش مشابهت بر مبنای سطح زهکشی در منطقه مورد مطالعه میباشد. همچنین نتایج این مطالعه نشان داد که مدل HBV قابلیت خوبی برای استفاده در منطقه مورد مطالعه دارد و می توان تا حدود زیادی عدم قطعیت پارامترهای مدل HBV را با واسنجی مدل مرتفع نمود. با توجه به نتایج رضایت بخش فوق الذکر از کاربرد این مدل، توصیه میشود که از این مدل در تحقیقات مشابه در آینده استفاده شود.
Khosravi M, Salajegheh A, Mohseni Saravi M, Malekian A. Runoff Prediction in Ungauged Watersheds Using Regionalization of HBV Model Parameters
(Case study: Central Alborz Region)
. jwmseir 2018; 12 (43) :11-21 URL: http://jwmsei.ir/article-1-625-fa.html
خسروی محمد، سلاجقه علی، محسنی ساروی محسن، ملکیان آرش. برآورد رواناب روزانه در حوضه های فاقد آمار با استفاده از منطقه ای کردن پارامترهای مدل HBV (منطقه مورد مطالعه: البرز مرکزی)
. مجله علوم ومهندسی آبخیزداری ایران. 1397; 12 (43) :11-21