در پژوهش حاضر تأثیر برداشت شن و ماسه از بستر و کناره رودخانه خطیرکوه دراستان مازندران بر روی مسائل اجتماعی، اکولوژیکی و محیط زیست با استفاده از پرسشنامه و بازدیدهای میدانی، نظر کارشناسان و مردم محلی بررسی گردید. سپس حجم نمونه با رابطه کوکران تعیین و ارزیابی پایایی و قابلیت اعتماد پرسشنامهها با روش آلفای کرونباخ و درنهایت روایی آن توسط کارشناسان و اساتید مورد تأیید واقع گردید. در ادامه تعداد 70 پرسشنامه بین جوامع محلی و کارشناسان توزیع شد و بااستفاده از ماتریس سوات عوامل بیرونی و درونی، راهبردهای اثرات برداشت شن و ماسه در منطقه مشخص گردید. نتایج نشان داد که مجموع ضریب ثانویه نقاط قوت و ضعف به ترتیب 938 /1 و 076 /1 و مجموع ضریب ثانویه فرصتها و تهدیدها نیز به ترتیب 307 /2 و 907 /1 است. با توجه به مجموع عوامل SO و WT برای تدوین برنامهریزی درمنطقه، راهبرد تهاجمی اولویت دارد.راهبرد فوق فرصت ها ونقاط قوت را حداکثر نموده و بدینوسیله باعث کاهش مشکلات معدنکاری می شوند. مهمترین عامل اکولوژیکی این منطقه ورود گیاهان مهاجم، آتشسوزی جنگل و مرتع است که باعث کاهش رشد، تراکم پوششگیاهی وتخریب مراتع شده است. مهمترین قوت معدنکاری این منطقه، اشتغال مستقیم و غیرمستقیم درارتباط با معادن شن وماسه است.
Moradi Z, Vahabzadekebriya G, Mousavi S, Hosseini Yekani S. Investigating the Effect of Sand Mining on Social, Ecological and Environmental Status of Khatirkuh Watershed, Mazandaran. jwmseir 2023; 17 (60) :1-10 URL: http://jwmsei.ir/article-1-1011-fa.html
مرادی زهرا، وهابزاده کبریا قربان، موسوی سید رمضان، حسینی یکانی سیدعلی. تأثیراستخراج معادن شن و ماسه بر وضعیت اجتماعی، اکولوژیکی و زیستمحیطی حوزه آبخیز خطیرکوه، مازندران. مجله علوم ومهندسی آبخیزداری ایران. 1402; 17 (60) :1-10