یکی از نیازهای اساسی در طراحی پروژههای پخش سیلاب بررسی هیدرولیک جریان و ارایهی راهکار تعیین فاصلهی کانالهای پخش در شرایط محیطی گوناگون است. نقش این کانالها کاهش قدرت کنشی جریان سطحی بوده و فاصلهی بین آنها باید به گونهای طراحی شود که پیش از رسیدن مقادیر تنش برشی و سرعت جریان به آستانهی فرسایش، به وسیلهی خاکریز پایین دست کاهش یابد. از سوی دیگر در پروژههای پخش سیلاب پارامترهای محیطی گوناگونی نظیر شیب اراضی، بافت خاک، پوشش گیاهی و مقاومت برشی سطح خاک بر هیدرولیک جریان موثر بوده و لازم است با مراجعه به طبیعت و شبیهسازی جریان سطحی تاثیر پارامترهای محیطی را به گونهی واقعی بررسی نمود. هدف از این پژوهش بررسی هیدرولیک جریان در پروژههای پخش سیلاب و تعیین فاصلهی مناسب بین کانالهای پخش در شرایط محیطی یکی از عرصههای مهم پخش سیلاب در گربایگان فسا بوده است. در این پژوهش از یک دستگاه فلوم صحرایی از جنس آهن سیاه به طول 120 متر، عرض 4/0 متر و ارتفاع دیوارهها 25/0 متر استفاده شد و با شبیهسازی جریان سطحی به ارتفاع 1/0 متر پارامترهای شدت جریان جاری در فلوم و عمق متوسط جریان در مقاطع عرضی متوالی به گونهی مستقیم اندازهگیری شده و سایر پارامترها از جمله میانگین سرعت جریان، تنش برشی جریان، عدد فرود و عدد رینولدز با استفاده از معادلههای موجود محاسبه شدهاند. نتایج این پژوهش نشان میدهد، پارامترهای هیدرولیکی جریان نظیر سرعت متوسط و تنش برشی جریان در امتداد شیب اراضی افزایش مییابد. نمودار تغییرات این پارامترها در طول بستر فلوم خطی و یکنواخت نبوده بلکه متناسب با مقاومت برشی سطح خاک تغییر کرده است. نوع و شکل جریان اغلب متلاطم و زیر بحرانی بوده و تنها در انتهای بستر فلوم که سرعت جریان افزایش مییابد، جریان فرا بحرانی شده و شرایط به تدریج برای شروع فرسایش فراهم میشود. در این پژوهش تنش برشی بیشینه در فاصلهی حدود 75 متری از ابتدای فلوم تشکیل شده است و اگر تنش برشی جریان به عنوان پارامتر فرسایندگی جریان فرض شود، پیشنهاد میشود این طول به عنوان فاصلهی بین کانالهای پخش در ایستگاه کوثر در نظر گرفته شود.
Adelpour A A, Soufi M. Hydraulic Investigation of the Khosar Flood Water Spreading Project to Determinethe Distance of Spreading Channels . jwmseir 2009; 3 (7) :1-6 URL: http://jwmsei.ir/article-1-104-fa.html
عادلپور عبدالعلی، صوفی مجید. بررسی هیدرولیک جریان در پروژهی پخش سیلاب کوثر به منظور تعیین فاصلهی بین کانالهای پخش. مجله علوم ومهندسی آبخیزداری ایران. 1388; 3 (7) :1-6
به اطلاع کلیه نویسندگان ، محققین و داوران محترم می رساند:با عنایت به تصمیم هیئت تحریریه مجله علمی پژوهشی علوم و مهندسی آبخیزداری فرمت تهیه مقاله به شکل پیوست در بخش راهنمای نویسندگان تغییر کرده است. در این راستا، از تاریخ ۱۴۰۳/۰۱/۲۱ کلیه مقالات ارسالی فقط در صورتی که طبق راهنمای نگارش جدید تنظیم شده باشد مورد بررسی قرار خواهد گرفت.