در استان کرمانشاه، میزان فرسایش و رسوبدهی حوزههای آبخیز بسیار بیشتر از فرسایش مجاز میباشد. برای تعدیل این شرایط سالانه حجم و سطح قابل توجهی از عملیات آبخیزداری در این عرصهها اجرا میشود. بهمنظور ارزیابی اثر عملیات مکانیکی و زیستی آبخیزداری بر مهار فرسایش و کاهش تولید رسوب حوزههای آبخیز، این پروژه تحقیقاتی در حوزه آبخیز حاجیآباد کنگاور انجام شد. عملیات آبخیزداری انجام شده شامل بندهای گابیونی و خشکه چین، کانالهای ذخیره و نیز عملیات کپهکاری و کاشت بادام و مو بود. برای ارزیابی اثر اقدامات آبخیزداری،ضمن بررسی تغییرات پوشش گیاهی در عرصههای عملیات زیستی آبخیزداری،ارزیابی وضعیت فرسایش خاک و تولید رسوب به کمک مدل پسیاک اصلاح شده و نیز حجمسنجی رسوبات در پشت سازههای مکانیکی انجام شد. نتایج ارزیابی نشان داد که عملیات کپهکاری و بذرکاری درختان مثمر بادام و مو توانسته است،ضمن افزایش ظرفیت تولید زیتوده خشک مرتع بهمیزان 100 کیلوگرم در هکتار، میزان فرسایش و رسوب را بهترتیب بهمیزان 15 و هشت درصد کاهش دهد. اگرچه اعمال عملیات مکانیکی احداث گابیون و خشکهچین در یکی از زیرحوضهها (h2) که عامل اصلی فرسایش مرتبط با فرسایش کنارهای، توانسته است فرسایش خاک و تولید رسوب را بهمیزان 13 درصد تقلیل دهد. در مجموع اعمال عملیات مکانیکی آبخیزداری در کل حوضه توانست که میزان فرسایش و تولید رسوب حوضه را در طول سه سال اجرا به میزان کمتر از یک درصد کاهش دهد. عامل اصلی کم بودن کارائی عملیات آبخیزداری،بویژه عملیات مکانیکی، در حوضه یاد شده کم بودن پتانسیل تولید رسوب و فرسایش در حوضه یاد شده بود.
parvizi Y, Bayat R, Heshmati M, Gheituri M. Quantitative Comparison of the Effects of Mechanical and Biological Watershed Management Operation on Soil Erosion and Sediment Yield Control of Hajiabad Watershed in Kermanshah Province. jwmseir 2018; 12 (42) :52-59 URL: http://jwmsei.ir/article-1-719-fa.html
پرویزی یحیی، بیات رضا، حشمتی مسیب، قیطوری محمد. مقایسه کمّی اثر عملیات مکانیکی و زیستی آبخیزداری در مهار فرسایش و رسوب حوزه آبخیز حاجیآباد کرمانشاه. مجله علوم ومهندسی آبخیزداری ایران. 1397; 12 (42) :52-59
به اطلاع کلیه نویسندگان ، محققین و داوران محترم می رساند:با عنایت به تصمیم هیئت تحریریه مجله علمی پژوهشی علوم و مهندسی آبخیزداری فرمت تهیه مقاله به شکل پیوست در بخش راهنمای نویسندگان تغییر کرده است. در این راستا، از تاریخ ۱۴۰۳/۰۱/۲۱ کلیه مقالات ارسالی فقط در صورتی که طبق راهنمای نگارش جدید تنظیم شده باشد مورد بررسی قرار خواهد گرفت.